วัคซีนหลัก-vs-วัคซีนเสริม : คู่มือฉีดวัคซีนลูกน้อยที่พ่อแม่ต้องรู้

วัคซีนหลัก vs วัคซีนเสริมในเด็ก : คู่มือฉีดวัคซีนลูกน้อยที่พ่อแม่ต้องรู้

การสร้างภูมิคุ้มกันให้ลูกน้อย เป็นภารกิจสำคัญที่สุดของคุณพ่อคุณแม่ทุกท่าน แต่เมื่อพูดถึงตารางการฉีดวัคซีนแล้ว มักเกิดคำถามที่พบบ่อยว่า "วัคซีนหลัก (พื้นฐาน) และ วัคซีนเสริม แตกต่างกันอย่างไร?" และลูกของเราจำเป็นต้องได้รับวัคซีนเสริมทุกตัวหรือไม่?

วัคซีนหลัก (วัคซีนพื้นฐาน) : เกราะป้องกันโรคตามนโยบายรัฐ
วัคซีนหลัก หรือ วัคซีนพื้นฐานสำหรับเด็กไทย คือ วัคซีนที่เด็กทุกคนต้องได้รับตามแผนงานสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรคของกระทรวงสาธารณสุข โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อป้องกันโรคติดต่อร้ายแรงที่มีความรุนแรงสูง เคยมีการระบาดในอดีต หรืออาจส่งผลให้เกิดความพิการถาวร เช่น

• BCG วัคซีนป้องกันวัณโรค
• HBV วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี
• DTP / DTaP วัคซีนป้องกันคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนวัคซีน
• OPV / IPV วัคซีนป้องกันโปลิโอ (ชนิดหยอด/ชนิดฉีด)
• MMR วัคซีนป้องกันหัด-คางทูม-หัดเยอรมันวัคซีนหัดคางทูม
• JE วัคซีนป้องกันไข้สมองอักเสบเจอี
• Rota วัคซีนป้องกันโรคอุจจาระร่วงรุนแรง

วัคซีนเสริม (วัคซีนทางเลือก) : เพิ่มเกราะคุ้มกันเฉพาะโรค
วัคซีนเสริมสำหรับเด็ก คือวัคซีนที่ไม่ได้อยู่ในแผนบังคับของรัฐ แต่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการป้องกันโรคที่พบบ่อยในชีวิตประจำวัน หรือโรคที่มีภาวะแทรกซ้อนรุนแรง ซึ่งวัคซีนเหล่านี้มีประสิทธิภาพสูง และแพทย์ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้พิจารณาฉีดเพื่อสุขภาพที่แข็งแรงที่สุดของลูก

วัคซีนเสริมที่แพทย์แนะนำและผู้ปกครองควรพิจารณา

1. วัคซีนนิวโมคอคคัส (IPD / PCV)
   ป้องกันโรคติดเชื้อจากแบคทีเรีย S. pneumoniae ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของ ปอดอักเสบรุนแรง และ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ในเด็กเล็ก (เป็นวัคซีนที่จำเป็นมากในขวบปีแรก)
2. วัคซีนอีสุกอีใส (Chickenpox)
   ป้องกันโรคอีสุกอีใส ลดความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อน
3. วัคซีนไข้หวัดใหญ่
   ป้องกันการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่ ซึ่งอาจมีอาการรุนแรงในเด็กเล็กและเป็นสาเหตุของภาวะแทรกซ้อน เช่น ปอดอักเสบ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ เยื้อหุ้มสมองอักเสบ (ควรฉีดซ้ำทุกปี)
4. วัคซีนโรคไข้เลือดออก
   ป้องกันการเป็นไข้เลือดออก ลดความเสี่ยงภาวะแทรกซ้อน
5. วัคซีนพิษสุนัขบ้าก่อนการสัมผัสโรค
6. วัคซีนป้องกันมือเท้าปาก (EV71)
   วัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปากที่เกิดจากเชื้อไวรัส Enterovirus 71ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่ทำให้เกิดอาการรุนแรงได้
7. วัคซีนไวรัสตับอักเสบเอ (HAV)
   ป้องกันตับอักเสบจากเชื้อ HAV ซึ่งติดต่อทางอาหารและน้ำดื่มที่ไม่สะอาด เหมาะกับเด็กที่เดินทาง หรืออยู่ร่วมกันเป็นจำนวนมาก
8. วัคซีน HPV (มะเร็งปากมดลูก)
   ป้องกันการติดเชื้อ HPV ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของ มะเร็งปากมดลูก ในผู้หญิง และมะเร็งอื่น ๆ ในเด็กชาย (เริ่มฉีดได้ตั้งแต่อายุ 9 ปี)

Q&A คำถามยอดฮิต : ควรฉีดวัคซีนเสริมให้ลูกน้อยไหม?

วัคซีนเสริมมีความจำเป็นอย่างยิ่ง ในยุคปัจจุบัน แม้ว่าวัคซีนหลักจะช่วยป้องกันโรคร้ายแรง แต่โรคที่พบบ่อยและมีความรุนแรงสูง เช่น ปอดอักเสบจากเชื้อ IP ก็เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เด็กต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล

การลงทุนในการฉีดวัคซีนเสริมสำหรับเด็ก คือการสร้างภูมิคุ้มกันที่ครอบคลุม ลดความเสี่ยงในการเจ็บป่วยบ่อย และลดภาระค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลในระยะยาว

อย่ารอช้า! ให้ลูกน้อยของคุณได้รับเกราะป้องกันที่ดีที่สุด
ปรึกษากุมารแพทย์เพื่อวางแผนการฉีดวัคซีนที่เหมาะสมกับช่วงวัย สุขภาพ และสิ่งแวดล้อมและสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีที่สุดของลูกคุณ